De Centrale stelt ook buiten de eigen muren werk tentoon, in het kader van verschillende kunstprojecten
Q(ee)R Codes, Anna Raimondo
Q(ee)r Codes – Niewe Grenzen BXL 1000 maakt deel uit van een langdurig nomadisch artistiek project dat in 2017 werd gestart door kunstenares Anna Raimondo. Na deel uit te maken van BXL Universel II – multipli.city in de Centrale for contemporary art in 2021, wordt Q(ee)R Codes voortgezet van 2025 tot 2030, dankzij een opdracht van de Stad Brussel en een alliantie van verschillende personen, organisaties en instituten. Meer info.
SVEN ‘T JOLLE, (Casse-toi alors) pauvre canard ! (sinds 2024, permanente installatie)
Het beeldhouwwerk Casse-toi alors pauvre canard ! van de Belgische kunstenaar Sven ’t Jolle stelt Oom Dagobert (Scrooge McDuck) voor, een personage dat symbool staat voor de kapitalistische hebzucht in de strip Donald Duck van Walt Disney en als archetype van de ultieme rijkaard dikwijls opgevoerd wordt door de populaire (protest) verbeelding. De antropomorfe eend zit op een balk bedekt met teer en veren, een straf die in de Middeleeuwen en in het Wilde Westen werd toegepast als teken van publieke vernedering en verbanning uit de samenleving.
De titel van het werk is een variatie op de opmerking van de voormalige Franse president Nicolas Sarkozy (“Casse-toi, pauv’ con”) tegen een man die weigerde hem de hand te schudden. In overeenstemming met zijn benadering verwerkt Sven ’t Jolle verschillende elementen uit de populaire en mediacultuur in dit surreëel werk dat tegelijk humoristisch en maatschappij- en systeemkritisch is.
Kunstwerk aangekocht door de Stad Brussel in 2011 in kader van het project Art in the City.
De kunstenaar wordt vertegenwoordigd door PLUS ONE Gallery (Antwerpen) en Galerie Laurent Godin (Parijs).
In samenwerking met 
piKuur (2020 > 2023)
Voor het eerst ging de Centrale een samenwerking aan met een medische instelling, met name het UMC Sint Pieter in de Marollen waar het een tentoonstellingsruimte heeft buiten de eigen muren. Om de twee maanden stelde de kunstenaar Vincen Beeckman er een nieuwe reeks foto’s die als het ware röntgenfoto’s waren van het leven in het ziekenhuis. Daarnaast wordt ook de geschiedenis van het ziekenhuis in beeld gebracht. De tentoonstelling was doorlopend te bezoeken door de patiënten en bezoekers van het ziekenhuis, wat het tot een uniek en nooit eerder gezien project maakte.
Vincen Beeckman – piKuur – Centrale & CHU St Pierre
LE GRAND BANKET van FRANCOISE SCHEIN (2016 > 2023)
10 tafels voor de 10e verjaardag van de Centrale
Tafels, voortdurende installatie (juni 2016)
Een kunstencentrum heeft ook de opdracht ervoor te zorgen dat ontmoeting en participatie m.b.t. hedendaagse creatie gestimuleerd wordt. In deze dynamiek past het participatieve groepskunstwerk dat door Françoise Schein opgezet is. Françoise Schein omschrijft zichzelf graag als “ de kunstenares van de rechten van de mens”.
Voor Le Grand BanKet nemen zo’n honderdtwintig buurtbewoners en leden van verenigingen in de wijk deel aan de creatie van een tiental keramieken tafels waaraan feestelijk wordt aangeschoven dichtbij de Centrale aan het Sint-Katelijneplein op 26 juni 2016. Het duurzame kunstwerk is er ten behoeve van iedereen tot 26 september 2016 op het Sint-Katelijneplein !
Creëren is ook samen iets delen
Ik hou ervan om mijn werk te delen met anderen, om anderen uit te nodigen mee te werken en hun ideeën op te nemen in mijn werk. Daarom geef ik hen stukjes om wat ik “uitnodigingen” noem te maken – Françoise Schein
De Belgische artieste Françoise Schein is van opleiding architecte en stedenbouwkundige. Al sedert vele jaren ontwikkelt ze over de hele wereld projecten die bij hun creatieve uitwerking de burger centraal plaatsen. Met zulke participatieve werken nodigt ze ons uit om opnieuw na te denken over de kern van het begrip gemeenschap. Le Grand BanKet wordt georganiseerd in het kader van de tiende verjaardag van de Centrale for contemporary art en zet de zoektocht naar de integratie van kunst in de maatschappij verder. Het werk van Françoise Schein weerspiegelt een problematiek die steeds vaker aan bod komt met betrekking tot de wereld van de hedendaagse kunst en de publiekswerking, de vraag namelijk naar het statuut van de maker en de beperkingen van de rol van de kunstenaar. Die wordt immers tegelijk initiator en animator, een ideeënman die zijn artistieke concepten met diverse publieksgroepen deelt. Het is een manier om de tegenstelling te benadrukken tussen aan de ene kant een kunstopvatting die stoelt op de egocentrische expressie van een individu en aan de andere kant een visie die kunst veeleer beschouwt als product van sociale en politieke waarden, als pragmatisch proces van op elkaar betrokken relaties: de idee van een meervoudig subject botst met – of voegt zich bij – de verheerlijking van de kunstenaar die zijn eigen wezen ontwikkelt.
Samenleven
Het uitgangspunt voor Le Grand BanKet is de maaltijd, het voedsel en het delen van levensmiddelen. Een thema dat niet nieuw is voor Françoise Schein: reeds in 1979 sloot ze haar master in stedenbouw en architectuur af met de thesis A Basic South Bronx Cook Book. Maar in dit tijdperk van fastfood en virtuele netwerken krijgt het artistieke concept van het banket als plek waar een vitale band kan tot stand komen een wel zeer indringende betekenis. Samen eten toont ons de essentiële waarde van de gemeenschap, een waarde die het individuele consumerisme ons deed vergeten. Dit concept past perfect bij het oeuvre van Françoise Schein dat al meer dan dertig jaar focust op de mensenrechten en de problematiek van de culturele en geografische grenzen.
Samen creëren
Deze collectieve creatie vond vanaf oktober 2015 plaats in tientallen ateliers met bewoners en gebruikers van de buurt rond de Centrale. Het opzet was om tien tafels te creëren en die te bedekken met keramieken tegels die door de deelnemers zelf zouden worden beschilderd. Françoise Schein nodigde twee filosofen uit om de groep te begeleiden in hun denken over de vraag: “Wat doen we als we samen eten?”. Daarop stelde ze de deelnemers voor om op die keramische tegels hun ideale bord te schilderen, wat ze graag eten, en om rondom deze maaltijd gedachten te formuleren die te maken hebben met dit concept van “samen eten”. Daarbij kwam ieders eigenheid tot uiting: vissen en groenten, bakvormen en taarten vormen daarbij bijzondere en soms ook surrealistische creaties, en zijn evenzovele interpretaties van het samen eten. Geschikt rondom een door Françoise Schein getekende darm traden deze borden met elkaar in dialoog, in een compositie die zowel eenvormig was als disparaat, naar het evenbeeld van de deelnemers zelf. Le Grand BanKet maakte het als metafoor van de stedelijke vertering mogelijk dat buren van alle leeftijden en culturen elkaar tijdens gemoedelijke artistieke momenten ontmoetten en met elkaar praatten, nadachten en creëerden.
Le Grand BanKet
Een dergelijk participatief project, gebaseerd op ontmoetingen en vrije expressie, kan niet anders dan eindigen met een feestelijk moment: een banket! Opgevat als een kunstwerk, georkestreerd door het Brusselse artistieke en activistische collectief OKUP (“bundeling” in het Servo-Kroatisch), brengt dit collectief op 26 juni 2016 alle deelnemers samen rondom de tien tafels, buurtbewoners en buurtgebruikers, organisatoren en passanten. Tien tafels die symbool staan voor de tiende verjaardag van de Centrale, een kunstcentrum dat zich wil openstellen voor de buurt, de stad en de wereld.
Een kunstwerk ter beschikking gesteld van iedereen
Nadat het feestmaal is verorberd, blijft het project voortleven, want de tien tafels/kunstwerken worden in de openbare ruimte als sporen van een maatschappelijk proces ter beschikking gesteld van iedereen op het Sint-Katelijneplein, tussen de Zwarte Toren en Centrale | lab.
De kunstenares
Françoise Schein werd geboren in Brussel, waar ze aan La Cambre architectuur studeerde. Daarna volgde ze een masteropleiding “Urban Design & Architecture” in New York. Vandaag leeft ze tussen Frankrijk, België en Brazilië. Sedert 2004 is ze gewoon hoogleraar aan de Ecole Supérieure d’Arts et Médias in Caen. Daarnaast ontwikkelde ze een artistiek werk omtrent de grondrechten, de Verklaring van de Rechten van de Mens, geografische grenzen en de cartografie van steden. Nadat ze metrostations had gecreëerd in tal van steden (Parijs, Lissabon, Stockholm…), startte ze in Frankrijk, Brazilië en Palestina participatieve workshops waarvan de resultaten uiteindelijk in de openbare ruimte werden geïnstalleerd. In Brussel realiseerde ze in het metrostation Sint-Gillis-Voorplein in 1992 een werk met als titel Dyades omtrent het thema van de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens.
Radiocreatie rond het participatief project Le Grand Banket
STREET ART
Op initiatief van Karine LALIEUX, Schepen van Cultuur van de Stad Brussel, hebben twee urban artists met internationale reputatie de buitenmuren van de Centrale for contemporary art in Brussel met permanente artistieke creaties bekleed.
Met deze artistieke projecten onderschrijft de Centrale het succes van de hedendaagse kunstvorm street art en wil het ook een ruim publiek warm maken voor hedendaagse artistieke creaties. Deze projecten bieden de Centrale ook een venster op de wijk en op de stad Brussel.
L’ATLAS
Voortdurende installatie (sinds september 2013)
Het eerste werk van de kunstenaar L’ATLAS (Frankrijk 1978) bedekt de buitenmuur (15 x 5 m) van de Centrale. Het gaat om een transcriptie van de naam van de artiest in een voor hem heel eigen schriftvorm. Deze realisatie die speciaal voor de Centrale is gemaakt, haalt zijn inspiratie, typisch voor deze kunstenaar, bij de voorouderlijke Arabische kalligrafie, en legt op die manier een link naar de Brusselse culturele diversiteit.
JEF AEROSOL
Voortdurende installatie (sinds september 2013)
De tweede kunstenaar Jef AÉROSOL (Frankrijk 1957) brengt een werk met figuratief karakter. De rode pijl, heuse handtekening van de kunstenaar, trekt een lijn onder een enscenering (via sjabloon) van anonieme en bekende personages, zoals Andy Warhol of Basquiat.
De twee kunstenaars worden in Brussel vertegenwoordigd door Galerie Martine Ehmer, partner van dit project.
